Gülten Ünal
Uzman Klinik Psikolog

Ülkemizde “psikolog” ünvanı, YÖK tarafından kabul edilen bir yüksek öğrenim kurumunda, dört yılık psikoloji lisans eğitimini tamamlamış olan kişilere verilir. Öğrenciler psikoloji lisans eğitimi sırasında psikolojinin çeşitli alt alanlarının giriş derslerini gördükleri ve temel psikoloji bilgisini edindikleri psikoloji eğitimini alırlar. Daha sonran isteyen öğrenciler "Klinik Psikoloji, Bilişsel Psikoloji, Gelişim Psikolojisi, Deneysel Psikoloji, Nöropsikoloji, Adli Psikoloji, Sağlık Psikolojisi, Endüstri-Örgüt Psikolojisi, Sosyal Psikoloji, Spor Psikolojisi ve Eğitim Psikolojisi gibi" psikolojinin alt alanlarında yüksek lisans veya doktora yaparak uzmanlaşabilirler.

Klinik psikoloji, psikolojinin özel bir ek eğitim ve uzmanlaşma gerektiren bir alanıdır. Klinik psikolog olabilmek için 4 yıllık psikoloji lisans eğitiminin üzerine 2 yıl süren klinik psikoloji yüksek lisansı ya da klinik psikoloji doktorası yapmak gereklidir. Klinik psikologlar master eğitimleri boyunca normal dışı, uyumsuz davranışların ve ruh hastalıklarının incelenmesi, çeşitli psikoterapi yaklaşımları, ruh hastalıklarına ilişkin ölçe ve değerlendirme yöntemleri, erişkin psikopatolojisi, çocuk ve ergen psikopatolojisi gibi dersler görürler. Bunların yanı sıra klinik ortamlarda gerekli pratik uygulamalar yaparlar ve klinik alanda yüksek lisans tezi yazarak klinik psikolog olarak çalışmaya hak kazanırlar. Psikoterapist, bilimselliği ve etkinliği kanıtlanmış temel bir psikoloji paradigması çerçevesinde (Davranışçı, Bilişsel, Psikanalitik gibi) gerekli yoğun psikoterapi eğitimlerini almış, bu kuramsal yaklaşımın gerektirdiği teknikleri kullanarak danışanların ruhsal, zihinsel sorunlarını aşmalarına, çözmelerine yardımcı olan uzmandır. Psikoterapi, bu alanda eğitim almış klinik psikolog ya da psikiyatristlerce uygulanabilir.

Psikiyatri, tıbbın ruh hastalıklarının incelenmesi, teşhisi, tedavisi ve önlenmesi konularında yoğunlaşan uzmanlık alanıdır. Psikiyatristler, tıp fakültelerinde 6 yıl tıp eğitimini tamamlarlar. Daha sonra 4 yıl psikiyatri alanında uzmanlaşırlar. Çalıştıkları alan klinik psikoloji ile benzer olmakla birlikte psikiyatri, daha tıbbi model eğilimlidir, yani davranış bozukluklarının, akıl hastalığının, vb. fizyolojik, organik nedenlerini ön planda tutar. Ayrıca normal gelişim süreçlerinden çok hastalıklı süreçler üzerinde yoğunlaşır. Tedavide ağırlıklı olarak tıbbi bir yaklaşım kullanılarlar. Medikal tedavilerde kullanılan ilaç yazma yetkisi psikiyatristlere aittir.

Temel olarak yaşamakta olduğunuz problem günlük yaşamınızı, işlerinizi ve insanlarla olan ilişkilerinizi etkilemeye ve bozmaya başlamışsa gecikmeden bir uzmana başvurmanızda yarar vardır.

Psikoterapi, ruhsal rahatsızlık veya sorunları sözel etkileşim yolu ile (görüşmelerle) çözme tekniğine verilen genel addır.

Bilişsel terapi psikoloji ve psikopatoloji (ruhsal rahatsızlıklar) alanındaki bilimsel bulgulara dayalı olarak geliştirilmiş, bilimsel ilkelerin psikoterapi alanına uygulanmasıyla ortaya çıkmış çağdaş bir psikoterapidir. Psikoterapi, ruhsal rahatsızlık veya sorunları sözel etkileşim yoluyla (görüşmelerle) çözme tekniğine verilen genel addır. Bilişsel terapi ruhsal rahatsızlıkları açıklarken ve nedenlerini araştırırkenpsikoloji biliminin verilerine dayanır. Bu rahatsızlıkların çözümünde kullandığı sözel ve davranışsal yöntemler de aynı şekilde bu bilimsel ilkelere ve öğrenme kuramlarına dayalıdır. Ortaya konan bu tedavi yönteminin etkinliği bilimsel olarak sınanmış ve yüzlerce klinik araştırmayla birçok ruhsal rahatsızlıkta etkili olduğu gösterilmiştir. Dayandığı temel itibarıyla diğer psikoterapilerden farklı olan kognitif terapinin tedavi uygulamaları süreç ve içerik olarak yapılandırılmıştır. Öncelikle kişinin güncel sorunlarına odaklanır, süre olarak daha sınırlı ve daha çok sorun çözme hedeflidir. Bilişsel terapi sadece başvuranların güncel sorunlarını çözmez, aynı zamanda bütün yaşamları süresince sorunlarını çözmekte kullanabilecekleri özel bir takım beceriler de öğretir. Bu beceriler çarpık düşünceleri saptamak, inançları değiştirmek, çevre ile yeni ilişkiler kurmak ve davranış değişikliğidir.

Terapinin ne kadar sğreceği terapistle danışan tarafından birlikte karar verilir. Genellikle 2-3 seanstan sonra ilk seanslarda ortaya konan amaçlara ne kadar sürede ulaşılabileceği konusunda terapistin kabaca fikri olur. Bazı danışanlar için 6-10 görüşme gibi çok kısa bir süre yeterli olabilir. Daha uzun süreli sorunları olan kimi danışanlar, aylarca hatta bir yılı geçen bir süre boyunca terapide kalmayı seçebilirler. Danışanla başlangıçta, çok ağır bir kriz durumu söz konusu değil ise haftada bir kez görüşülür. Kişi kendini daha iyi hissetmeye başlar başlamaz seansların aralığı açılmaya başlar, önce 15 günde bir, daha sonra üç hafta da bire doğru görüşmeler kademeli olarak seyrekleştirilir. Bu henüz terapide iken öğrenilen becerilerin gündelik hayat içinde uygulanarak denenmesi şansını verir. Terapi sona erdikten 3, 6 ve 12 ay sonra birer güçlendirme seansı yapılır.